โครงการวิจัยเรื่อง วรรณกรรมโศกาลัยถวายความอาลัยในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพล อดุลยเดช: การใช้โวหารเพื่อน้อมรำลึกและการสื่ออัตลักษณ์ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ซึ่งมี วัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษารวบรวมจัดจำแนกและเผยแพร่วรรณกรรมโศกาลัยถวายความอาลัยใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ 2) เพื่อศึกษา การใช้โวหารในวรรณกรรมโศกาลัยถวายความอาลัยในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพล อดุลยเดช ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ 3) เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ที่สื่อผ่านวรรณกรรมโศกาลัยด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ

ผลการศึกษาพบว่า จากการศึกษารวบรวมวรรณกรรมโศกาลัยจากสื่อสิ่งพิมพ์และสื่อ อิเล็กทรอนิกส์จำนวน 124 สำนวน พบว่ามีการใช้คำประพันธ์ 5 ประเภทได้แก่กลอนสุภาพมากที่สุด จำนวน 94 สำนวน โคลงสี่สุภาพจำนวน 17 สำนวน กาพย์ยานีจำนวน 9 สำนวน กาพย์ห่อโคลง จำนวน 2 สำนวน และคำประพันธ์ประเภทฉันท์จำนวน 2 สำนวน ตามลำดับ ส่วนการศึกษาการใช้ โวหารในวรรณกรรมโศกาลัยพบว่ามีการใช้โวหาร 8 ประเภท ได้แก่ 1) อุปลักษณ์พบ 2) อุปมา 3) สมพจนัย 4) นามนัย 5) อาวัตพากย์ 6) อติพจน์ 7) บุคลาธิษฐาน 8) ปฏิปุจฉา โวหารที่พบมากที่สุด ได้แก่โวหารอติพจน์ซึ่งเป็นการกล่าวเกินจริงตามความอารมณ์ความรู้สึกซึ่งไม่ใช่การโอ้อวดแต่ประการ ใดซึ่งเหมาะสมกับวรรณกรรมโศกาลัยเพราะเป็นการกล่าวถึงความรู้สึกอารมณ์โศกเศร้าเสียใจอาลัย อาวรณ์ซึ่งมักจะนิยมกล่าวที่เกินจริง ส่วนโวหารที่ใช้รองลงมาได้แก่อุปมาโวหารซึ่งในการกล่าว พรรณนาอารมณ์ความรู้สึกนั้นการที่จะให้เห็นภาพชัดเจนจะต้องมีการเปรียบเทียบจะทำให้ผู้อ่าน เข้าถึงอารมณ์ได้มากยิ่งขึ้น

สำหรับการการศึกษาการสื่ออัตลักษณ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ผ่านวรรณกรรมโศกาลัยพบการสื่ออัตลักษณ์ 11 อัตลักษณ์ ได้แก่ 1) เป็นพ่อของแผ่นดินเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทย 2) ปกครองบ้านเมืองบ้านเมืองโดยธรรมมีเมตตา พสกนิกรมีความร่มเย็นสงบสุข 3) ทรงงานหนักในการบำเพ็ญพระกรณียกิจเพื่อบ้านเมืองและพสกนิกร 4) ให้รักสามัคคีกันในประเทศ 5) สอนให้เป็นคนดีเอื้ออารีย์มีเมตตาต่อกัน 6) สอนให้รู้จักพอเพียง 7) พสกนิกรรักใคร่เทิดทูนและจงรักภักดี 8) ทรงเป็นนักพัฒนาเพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขแก่พสกนิกร 9) ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์นักประดิษฐ์คิดค้น 10) ทรงเป็นปราชญ์นักประพันธ์และนักดนตรี 11) ทรงเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่และมีจริยวัตรที่งดงาม จากการศึกษาพบอัตลักษณ์ที่เด่นชัดที่สุดมี 4 อัตลักษณ์ได้แก่ 2) ปกครองบ้านเมืองบ้านเมืองโดยธรรมมีเมตตาทำให้พสกนิกรมีความร่มเย็นสงบสุข พบจำนวน 29 สำนวน 7) พสกนิกรรักใคร่เทิดทูนและจงรักภักดี พบจำนวน 28 สำนวน 3) ทรงงานหนักในการบำเพ็ญพระกรณียกิจเพื่อบ้านเมืองและพสกนิกร พบจำนวน 23 สำนวน เป็นพ่อของแผ่นดินเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทย พบจำนวน 22 สำนวน

The objectives of the research were study and classify the elegiac work dedicated to His Majesty the King, to explore the use of the figurative languages and to examine the identity of His Majesty the King through the literary work in question. The study found that out of 124 literary expressions, the literary style most commonly used was so-called Klonsuphap, followed by Klong Sisuphap, Kapyane, Horklong, and others. It was also found that there were eight types of the figurative speech used in the study: metaphor, simile, synecdoche, metonymy, synesthesia, hyperbole, personification and rhetorical question. The type of the figure of speech found in the highest frequency was overstatement, which expressed the feelings suitable for the occasion. They type ranked second was simile used to describe the feelings to make things clearer. The identity of His Majesty the King as expressed the literary work can be divided as follows: father of the land, ruler of the nation with compassion for the benefits of the multitude, working hard to fulfill his royal responsibilities, teacher of love for the sake of peace and harmony, teaching others to be good and kind to others, teacher of sufficiency principle, loved by all his subjects, developer to alleviate poverty and suffering of the multitude, scientist and inventor, scholar and musician, great monarch with good conduct and morals.

The frequently found identities were: ruling the nations with moral principles and good governance for peace (29 expressions), loved by the subjects (28 expressions), working hard for the benefits of the country and people (23 expressions), father of the land and center of the spiritual unity (22 expressions).